Pielęgnowanie łąk

Wszystkie urządzenia na łąkach służące do nawodnienia i odwodnienia należy bardzo starannie utrzymywać w porządku. Z wiosną należy wszystko obejrzeć, a w razie potrzeby rowy przeczyścić i przebrać, połączenia rowów głównych z bocznymi ponaprawiać, przerwy w groblach i dziury, porobione w brzegach rowków przez wpływy zimy, tudzież przez myszy i krety pozaprawiać i obłożyć starannie darnią. Śluzy i zastawki również należy uszczelnić i doprowadzić do należytego stanu.

Bronowanie łąk. Na powierzchni łąki należy corocznie z wiosną rozrzucić kretowiska i mrowiska. Zatwardziałe i przyrosłe mchem i trawą kępy rozcina się ostrą łopata i rozrzuca. Najważniejszą czynnością pielęgnacyjną jest coroczne silne bronowanie łąk za pomocą ostrych bron łańcuchowych. Bronuje się łąki z korzyścią w jesieni i na wiosnę, skoro tylko łąka na tyle obeschła, że można to uczynić. Na suchszych łąkach bronowanie po każdym pokosie jest pożyteczne, niszczy bowiem mnóstwo chwastów i mchów przyczyniając się do odnowienia i rozkrzewiania się traw.

Silniej niż brona działa skaryfikator. Jest to rodzaj spulchniacza, który zamiast zębów opatrzony jest ostrymi nożami, dającymi się nastawiać na rożną głębokość. Nożami tymi kraje się darń łąkową i tym sposobem odświeża glebę głębiej. Przed skaryfikatorem należy jednak zawsze puścić bronę dla wydarcia mchu i chwastów. Skaryfikatora używa się w jesieni, najlepiej zaraz po drugim pokosie, na suchych łąkach także na wiosnę.

Łąki mocno wilgotne grząskie można bronować z końcem zimy lub z wiosny, gdy warstwa wierzchnia już odtajała a głębiej ziemia jeszcze twarda – zwłaszcza czyni się tak przed podsiewem.

Wałowanie łąk jest drugą ważną na łąkach czynnością. Łąki o próchnicowych i torfiastych glebach potrzebują koniecznie utłoczenia, by nabrać zwartości. Wałuje się z korzyścią w lecie, w jesieni i na wiosnę, po każdym pokosie, po każdym silniejszym bronowaniu i po skaryfikatorze. Na wałowanych łąkach porost staje się bardziej zwartym, a kośba jest łatwiejsza i szybsza z powodu wyrównania powierzchni.

Podsiew i odnawianie. Po stosownym uregulowaniu wilgoci przy nawożeniu i pielęgnowaniu należytym, porost roślinności na łące poprawia się stopniowo, nieraz bardzo znacznie. Zdarzają się jednak często łąki o tak złym poroście, że obok tamtych czynności musimy użyć na nich odmłodzenia przez podsiew lub zupełnego odnowienia darni, aby wytworzyć roślinność użyteczną. Podsiewu można dokonać: w lecie po pierwszym pokosie albo wcześnie na wiosnę. Podsiew letni używa się na łąkach dość jeszcze dobrych, które nieco tylko dodatku traw lepszych potrzebują. Stosowną mieszankę dobrych nasion roślin łąkowych wysiewa się tuż po sprzęcie siana w lipcu i zabronowuje. Skoro zobaczymy, że nasiona już zeszły i młode trawki zakorzeniły się, należy krótko nawodnić, lecz zaraz potem wodę spuścić.

Podsiew wiosenny stosujemy przy całkowitym odnawianiu darni, na łąkach o lichej trawie silnie mchem porosłych. Wtedy, gdy powierzchnia już odtajała, a głębiej gleba jeszcze zmarznięta, bronuje się nadzwyczaj silnie kilkakrotnie, aby lichą darń i mchy zedrzeć, tak by łąka czerniła się za broną. Na tak przygotowaną łąkę daje się gęsty podsiew stosownej mieszanki traw i innych roślin łąkowych. W pierwszym roku plon nie bywa wysoki, lecz poprawia się już w roku drugim znacznie. W jesieni przed takim podsiewem należy łąkę znawozić tomasówką i kainitem lub skompostować.

Odnowienie łąki potrzebnym jest, gdy porost zupełnie zły, łąka zachwaszczona i nie można spodziewać się dobrego skutku z samego podsiewu i zasilenia nawozami. Wówczas łąkę się przeorywa, w lecie lub w jesieni pługiem dobrze odwracającym. Darń przywałowana gnije, po kilkakrotnym użyciem brony talerzowej wyrabia się glebę, nawozi potasem, kwasem fosforowym i uprawia się rośliny okopowe np. ziemniaki, buraki, kapustę.

Podczas jednorocznej lub dwuletniej uprawy okopowych niszczy się starannie chwasty, aby jak najdokładniej ziemię wyczyścić. Następnie zasiewa mieszankę traw samą lub w plon ochronny; najczęściej w owies lub żyto jare. Plon ochronny należy zebrać wcześnie na zielono, aby zbyt długo młodych traw nie przygłuszał. Z wielu względów lepiej udają się zasiewy bez plonu ochronnego w czystą rolę dokonane, wtedy bowiem trawy lepiej idą i silniej od razu się zakorzeniają. W tym razie należy z wiosną do reszty chwasty wyczyścić i dopiero w maju lub początku czerwca trawy wsiać, po czym się je wałuje należycie.

Tak do podsiewu jak i do całkowitego nowego obsiewu łąk należy dobrać umiejętnie mieszankę roślin, stosowną do rodzaju gleby i do stopnia jej wilgotności.

W mieszance należy dać przede wszystkim trawy dobre wysokie i nieco roślin koniczynowatych, około 10 – 15% oraz ziół pożytecznych (1 – 2%); do należytego zadarnienia potrzebne są także trawy niskie podszewkowe (15 – 20%).

Umiejętnym zestawieniem mieszanek na łąki zajmują się stacje doświadczalne rolniczo-botaniczne. Pewną wskazówkę w doborze roślin na mieszankę łąkową daje nam przyroda. Należy dobierać do podsiewu te gatunki, które na najlepszych miejscach łąk okolicznych dziko rosną, a należą do dobrych. Im więcej gatunków roślin się używa do mieszanki, tym łatwiej trafić na właściwe. Przy podsiewie letnim wychodzi na ha około 25 – 35 kg. nasienia traw, przy wiosennym lub jesiennym zasiewie całkowitym należy wysiewać 60 do 70 kg. na ha. Skoro podsiew taki podrośnie należy go z końcem lata skosić nisko, by trawy się lepiej zadarniały.

Wysiewając trawy i inne rośliny łąkowe należy mieszać podobne nasiona razem i partiami wysiewać je osobno – jeślibyśmy bowiem zmieszali nasiona lekkie i ciężkie razem albo bardzo drobne z grubymi, to się niejednostajnie wysieją i będą się oddzielać jedne od drugich, to zarówno przy siewie ręcznym jak i maszynowym.

Nasiona większe, jak rajgrasy, owsik wyniosły, kupkówka, kostrzewa łąkowa, można siać razem, można je mieszać także z koniczyną. Tymotka może być mieszana również z koniczyną. Osobno należy mieszać i wysiewać drobne nasiona jak wiechliny, grzebienicy, mietlicy rozłogowej, krwawnika. Te drobne nasiona jako też bardzo lekkie i włochate np. wyczyńca łękowego i owsika złotego, najlepiej wysiewać zmieszane z suchym piaskiem.