Roślinność łąk i pastwisk

Roślinność łąk i pastwisk jest bardzo zmienna, zależna od gleby i warunków klimatycznych, a wartość rolnicza łąki i pastwiska zależy od jakości roślin, które tę roślinność tworzą.

Rozróżniamy następujące rodzaje roślinności łąkowej:

• trawy użyteczne;
• trawy tzw. kwaśne, tj. turzyce, sity, wełnianki;
• rośliny motylkowe
• zioła pożyteczne;
• chwasty i zioła szkodliwe;
• mchy i skrzypy.

Dobra łąka powinna być złożona przeważnie z traw pożytecznych z domieszką roślin motylkowych i niewielką ilością pożytecznych ziół liściastych.

Trawy łąkowe właściwe dzielimy według sposobu wzrostu na trawy wysokie i trawy podszewkowe.

Wysokie rosną zwykle kępiasto, wydając liczne źdźbła ulistnione i dają wiele paszy kośnej, nie zadarniają natomiast należycie gleby. Jedne z nich są lepsze, wydatniejsze, trwalsze, inne gorsze, bo słabo odrastają lub dają paszę twardą i niesmaczną.

Dobrymi trawami wysokimi są: kupkówka, wyczyniec łąkowy, tymotka czyli brzanka łąkowa, owsik wysoki, owsik złoty i omszony, kostrzewa wyniosła, kostrzewa łąkowa (także zadarnia). Mniej dobre na łąkach z wysokich traw są: stokłosa, drżączka, trawa miodowa, śmiałek darniowy i pogięty, myszyber trzcinowy.

Z traw podszewkowych wymienić należy: rajgras angielski czyli życicę trwałą, mietlicę rozłogową, wiechlinę łąkową, szorstką i późną, grzebienie; mniej dobre są tomka wonna, kostrzewa owcza.

Trawy wysokie

Wyczyniec (lisi ogon) rośnie na glebach gliniastych, zwięzłych, nawadnianych lub w ogóle zalewanych, w położeniu wilgotnym, ale nie bagnistym. Jest trawą wczesną wiosenną i dobrze odrasta, dając dwa obfite pokosy. Rozrasta się rozłogami podziemnymi.

Owsik złoty jest trawą bardzo trwałą, wczesną, stosowny na glebach pulchniejszych oraz na torfiastych, osuszonych. Pokosy średnie. Owsik omszony, znacznie gorszy, idzie także i na suchych miejscach.

Kostrzewa łąkowa przenosi wilgotne gleby zwięzłe oraz średnio wilgotne torfiaste, jest trawą późną, ale też w chwili sianokosów daje jeszcze soczystą paszę. Rośnie kępiasto, lecz mimo tego dobrze zadarnia.

Kostrzewa trzcinowa, większa od poprzedniej, pojawia się w sąsiedztwie wody bieżącej na brzegach rowów. Kostrzewy czerwona i owcza nadają się na położenia suche, raczej na pastwisko, są trawami podszewkowymi.

Stokłosy, bezostna i wyniosła mają mniejszą wartość, stosowne do podsiewu suchych łąk. Są to trawy z wiosną wczesne jednokośne i nie trwałe.

Myszyber trzcinowy jest trawą rosłą, obficie się krzewi i na mokrych oraz na torfowych glebach, daje wysokie plony twardej i pośledniej paszy. Po okwitnięciu nadaje się tylko raczej na ściółkę.

Trawy podszewkowe

Życica trwała (rajgras angielski) została już opisana w mieszankach z koniczyną. Na pastwiskach jest jedną z najlepszych i najtrwalszych traw. Na łąkach wyłącznie koszonych mniejszą ma wartość, gdyż ginie łatwo.

Wiechlina łąkowa, jedna z najlepszych traw łąkowych, zadarnia łąkę dobrze, udaje się zarówna na suchych jak wilgotnych łąkach o lżejszej glebie, dobrze odrasta i nadaje się również na pastwiska. Na torfiastych i mokrych łąkach, jak i na nawodnianych pojawia się obficie.

Mietlica rozłogowa zadarnia dobrze gleby wilgotne i łąki nawodniane, jest trawą późną i przychodzi do zbioru właściwie dopiero w otawie.

Grzebienica jest trawą bardzo trwałą i dobrze zadarniającą, odrasta dobrze i znosi spasanie; nie daje jednak wiele paszy. Nadaje się w małej domieszce na pastwiska.

Rośliny motylkowe i zioła

Komonica udaje się na każdej glebie i w ogóle jest bardzo cenną rośliną podszewkową na pastwiskach, a kośną na łąkach. Lędźwian czyli groszek łąkowy na łąkach wilgotnych lecz zasobnych w wapno, daje dobrą choć niezbyt obfitą paszę. Wyki pojawiają się tylko na glebach lepiej osuszonych, zasobnych w wapno oraz w składniki fosforowo-potasowe. Z tych najważniejsze są trwałe: wyka ptasia i gajówa. Z ziół pożyteczne są: krwawnik na suchych łąkach i pastwiskach, w małej domieszce daje bardzo wczesną wiosenną paszę dla owiec. Kminek na wilgotniejszych łąkach stanowi aromatyczny przydatek paszy i przeciwdziała wzdęciu przy pasieniu na świeżej koniczynie. Obie ostatnie rośliny gdy się nadmiernie rozmnożą, stają się uciążliwym chwastem.

Chwasty i rośliny szkodliwe

Na łąkach mokrych, zabagnionych, zamiast traw dobrych przeważają tzw. trawy kwaśne, dające ostre, mało pożywne siano. Są to: turzyce, wełnianka, sity i szuwary, trzcina, skrzypy, mchy i mnóstwo innych błotnych roślin. Na zaniedbanych łąkach tłumią porost traw mchy, mlecz majowy, szczawie, babki szerokolistne, jaskry, oset łękowy, szelążnik, wilczomlecze i wiele innych. Niektóre z chwastów mają trujące własności np. na wilgotnych łąkach rosnący zimowit jesienny, szalej jadowity, cykuta, lulek. Inne, jak szelążnik są przygodnymi pasożytami na trawach i niszczą je z czasem, zajmując ich miejsce.

W zaniedbanym stanie łąka pokrywa się coraz więcej mało użytecznymi i gorszymi roślinami, zadaniem więc uprawy i pielęgnacji łąk jest utrzymać lub wytworzyć roślinność dobrą. Środkami do tego celu są:

• Uregulowanie wilgoci w glebie łąkowej.
• Zasilenie nawozami.
• Podsiew albo odnowienie porostu roślin.
• Pielęgnowanie łąki.