Najważniejsze rodzaje gleby
Ziemie w naszym kraju są nadzwyczajnie rozmaite tak, że w każdej wsi niemal można kilka gatunków ziemi wyróżnić. Każda z nich będzie inna, będzie się odznaczać od reszty różnymi własnościami i stopniem urodzajności. Ziemia (zarówno gleba jak podglebie) zależy tak samo od wpływów powietrza i klimatu jak i od położenia. Jedna i ta sama gleba inaczej, zachowuje się w roku suchym, inaczej w roku wilgotnym. Choćby z takich samych cząsteczek złożona ziemia będzie jednak zupełnie czym innym w wysokim, suchym położeniu, a czym innym w dole, w miejscu podmokłym. To też rozróżniać można nadzwyczaj wielką liczbę gatunków ziemi a rozróżnienie to przede wszystkim odnosi się do wierzchniej warstwy, tj. do gleby.
Dość często gleby noszą nazwę od najważniejszych głównych zbóż uprawianych u nas i tak:
Gleba pszenna jest to najżyźniejsza, głęboka, dobra do uprawy, średnio zwięzła, gliniasta albo czarnoziemna gleba, na której zarówno pszenica jak i inne rośliny dobrze plonują.
Glebą żytnią nazywa się gleba lekka, więcej piaszczysta i uboższa, płytsza (żyto idzie dobrze – pszenica jest mniej pewna).
Glebą jęczmienną nazywa się ziemia średnio-lekka, bardzo czynna, dobra do uprawy, żyzna i głęboka, ale lżejsza od pszennej. (Jęczmień idzie dobrze i wszystkie inne zboża).
Owsianymi wreszcie nazywają ziemie ubogie albo też bardzo zwięzłe, trudne do uprawy (w górach); także płytkie, na skalnym podłożu (owies i żyto się udają, inne zboża mniej). Rozróżnienie według głównych ziemiopłodów nie daje jednak jeszcze dobrego pojęcia o różnolitości gatunków ziemi, jakie się u nas znajdują i nie daje pojęcia o ich własnościach.
Oszacowanie ziemi jest bardzo trudne, wymaga nie tylko poznania własności ziem różnych, ale i pewnych danych co do plonów. Wiedzieć przy tym trzeba czy ziemia nadaje się do melioracji czy nie. Kataster gruntowy austriacki dzieli gleby zazwyczaj na 5 klas według ich dochodowości, jednakże podział ten uwidoczniony w tzw. arkuszach gruntowych katastralnych (w których każda parcela wyszczególniona jest i zapisana do pewnej klasy) nie odpowiada w wielu wypadkach rzeczywistości, bo nie opiera się na należytym zbadaniu i poznaniu gleb.
Z mnóstwa gatunków gleby jakie u nas się znajdują, dają się wyróżnić następujące ważniejsze rodzaje: 1) Gleby kamieniste i żwirowiska. 2) Gleby piaszczyste. 3) Gleby glinkowate nawiane. 4) Bielice. 5) Gliny podgórskie. 6) Rędziny i borowiny. 7) Rumosze. 8) Czarnoziemy i 9) Gleby torfiaste.