Jak powstała gleba cz. 3

Gleba, powstała w powyższy sposób ze swego skalistego podłoża i na nim w dalszym ciągu spoczywająca, nazywa się pierwotną. Tego typu gleby spotykamy, u nas zwłaszcza, dość rzadko, mianowicie w górach, na podgórzach i płaskich wyżynach.

Przeważnie zaś występują u nas t. z. gleby naniesione. Są to gleby, które powstały przez mechaniczne przesunięcie cząstek gleby pierwotnej na miejsca niżej położone. Motorami tego ruchu są: woda, zarówno w postaci płynnej (woda bieżąca), jak stałej (lodowce) lub wiatr.

Woda bieżąca unosi z sobą rozkruszony materiał skalny, w górnym swym biegu osadzając części grubsze (kamienie, żwir), w średnim i dolnym drobniejsze (piasek i muł). W dawniejszych okresach geologicznych takimi transporterami, obok wód bieżących, były lodowce, które w wielkich masach posuwały się z okolic zimnych do cieplejszych i na swej powierzchni unosiły materiał skalny – dając początek t. z. ziemiom pochodzenia lodowcowego. Gleby tego rodzaju zajmują w Polsce wielkie obszary, a charakterystyczną ich cechą jest obecność w nich wygładzonych kamieni. Pokrywają one znaczne połacie naszych ziem północnych (Wileńszczyzna). Kongresówki, północnej Małopolski, Pomorza.